De Europese Commissie heeft op 24 mei 2018 drie voorstellen van verordening bekendgemaakt, die de invoering beogen van (i) een taxonomie om ecologisch duurzame economische activiteiten te identificeren, (ii) criteria met betrekking tot de manier waarop financiële marktdeelnemers openbaar zouden moeten maken hoe zij milieu-, sociale en governance-factoren ("ESG") bij beleggingsbeslissingen betrekken, en (iii) regels met betrekking tot benchmarks voor de koolstofvoetafdruk. De Europese Commissie heeft eveneens een consultatie geopend om te beoordelen hoe de ESG-criteria in aanmerking moeten worden genomen in het kader van de geschiktheidstests ("suitability tests ") van bellegingsondernemingen en verzekeringdistributeurs.
Context
In december 2016 heeft de Europese Commissie een expertengroep inzake duurzame financiering samengesteld om maatregelen te identificeren die door financiële instellingen en toezichthouders zouden moeten worden genomen om de stabiliteit van het financiële stelsel te beschermen tegen milieurisico's. Deze groep heeft in januari 2018 een gedetailleerd verslag bekendgemaakt met voorstellen tot hervorming (https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/180131-sustainable-finance-final-report_en.pdf).
Op basis van dit verslag heeft de Europese Commissie op 8 maart 2018 een actieplan gepubliceerd om "duurzame groei te financieren" (http://europa.eu/rapid/press-release_IP-18-3729_nl.htm). In het kader van dit actieplan heeft de Europese Commissie op 24 mei 2018 drie voorstellen van verordening gepubliceerd en een consultatie geopend.
Taxonomie van duurzame activiteiten
Het eerste voorstel van verordening zal een kader tot stand brengen om duurzame beleggingen te vereenvoudigen (https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/initiatives/com-2018-353_en). Dit voorstel zal de invoering – door middel van gedelegeerde verordeningen – mogelijk maken van een classificatiesysteem ("taxonomie"), dat op basis van standaardcriteria, toelaat te beoordelen in welke mate een bepaalde economische activiteit duurzaam is. Op basis van deze taxonomie zal de mate van duurzaamheid bepaald kunnen worden van beleggingen in ondernemingen actief in elk van de sectoren.
Het voorstel identificeert zes milieudoelstellingen van de Europese Unie:
- de verzachting van klimaatverandering;
- de aanpassing aan klimaatverandering;
- het duurzaam gebruik en de bescherming van water en maritieme hulpbronnen;
- de overgang naar een circulaire economie, afvalpreventie en recyclage;
- de preventie en bestrijding van verontreiniging; en
- de bescherming van gezonde ecosystemen.
Een economische activiteit zal als duurzaam beschouwd worden als deze (i) aanzienlijk bijdraagt aan ten minste een van deze doelstellingen, (ii) de vijf andere doelstellingen niet significant schaadt, en (iii) zich ontwikkelt overeenkomstig een aantal minimale sociale- en governance-regels. Deze regels zullen in gedelegeerde verordeningen gepreciseerd worden.
Integratie van ESG-criteria door financiële marktdeelnemers
Het tweede voorstel van verordening heeft betrekking op informatieverplichtingen met betrekking tot duurzame beleggingen en duurzaamheidsrisico's (https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/initiatives/com-2018-354_en). Dit voorstel strekt er onder andere toe verzekeringsmaatschappijen, beleggingsondernemingen en beheersmaatschappijen van ICB's (gekwalificeerd als "financiële marktdeelnemers") te verplichten om informatie met betrekking tot hun beleid inzake integratie van de ESG-risico's in hun investeringsbeslissingsproces vast te leggen en op hun website bekend te maken.
De verzekeringstussenpersonen en de beleggingsondernemingen die, respectievelijk, adviezen over op verzekering gebaseerde beleggingsproducten of beleggingsadviezen verstrekken, zouden dan weer verplicht zijn hun beleid met betrekking tot de integratie van ESG-risico's in hun adviesactiviteit op hun website bekend te maken.
Dit voorstel zal eveneens de IORP II-richtlijn (Richtlijn (EU) 2016/2341 betreffende de werkzaamheden van en het toezicht op instellingen voor bedrijfspensioenvoorziening) wijzigen om de Europese Commissie toe te laten, door middel van gedelegeerde verordeningen, maatregelen vast te stellen om ervoor te zorgen dat:
- het beginsel van de "voorzichtige persoon" rekening houdt met ESG-risico's; en
- milieu-, sociale en governance-factoren worden opgenomen in interne beleggingsbeslissingen en risicobeheerprocessen.
Benchmark inzake lage koolstofvoetafdruk
Het derde voorstel van verordening strekt tot regeling van twee nieuwe benchmarks: de low-carbon-benchmark en de benchmark inzake positieve koolstofimpact (https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/initiatives/com-2018-355_en). De low-carbon-benchmark zou gebaseerd zijn op een standaard "decarbonisering"-benchmark van de activiteiten; de positieve koolstofimpact-benchmark zou een beleggingsportfolio toelaten om zijn deelname te identificeren aan de door de Overeenkomst van Parijs vereiste inspanning om de opwarming van de aarde tot minder dan 2° C te beperken. De positieve koolstofimpact-benchmark is de meeste ambitieuze.
Deze nieuwe regels zouden ingelast worden in Verordening (EU) 2016/1011 betreffende indices die worden gebruikt als benchmarks voor financiële instrumenten en financiële overeenkomsten. Deze verordening zou bedrijven die benchmarks aanbieden moeten toelaten om gestandaardiseerde informatie over de koolstofvoetafdruk van ondernemingen en beleggingsportefeuilles bekend te maken en "greenwashing" te voorkomen, door de toepassing van een transparante en volledige methode om de koolstofvoetafdruk te beoordelen.
Consultatie over de integratie van de ESG-criteria in het verstrekken van adviezen
De Commissie heeft eveneens een consultatie geopend om na te gaan hoe ESG-criteria zo efficiënt mogelijk kunnen worden meegenomen in het advies dat beleggingsondernemingen en verzekeringdistributeurs aan hun cliënten geven. In dat verband is het de bedoeling de gedelegeerde verordeningen met betrekking tot MiFID II (Richtlijn 2014/65/EU van 15 mei 2014 betreffende markten voor financiële instrumenten) en IDD (Richtlijn (EU) 2016/97 van 20 januari 2016 betreffende verzekeringsdistributie) te wijzigen om bij de "suitability test" rekening te houden met de voorkeuren van de cliënten inzake duurzaamheid.
Stappenplan
De Commissie rekent op de goedkeuring van haar drie voorstellen van verordening door de Raad en het Europees Parlement tegen mei 2019 en op de goedkeuring van de gedelegeerde verordeningen (onder meer met betrekking tot de taxonomie van duurzame activiteiten) tussen 2019 en 2022.
Voor wat de integratie van de ESG-criteria in het kader van het verstrekken van adviezen betreft, zouden de gedelegeerde verordeningen met betrekking tot MiFID II en IDD gewijzigd moeten worden na de afsluiting van de consultatie. De Commissie zal de ESMA uitnodigen om op basis van deze wijzigingen haar richtlijnen inzake geschiktheidstest tegen het laatste kwartaal van 2018 aan te passen.