Met de Verordening Voedselinformatie van 25 oktober 2011 heeft de Europese Unie de etiketteringsvoorschriften voor levensmiddelen een stuk strenger gemaakt. Deze nieuwe regels werden grotendeels van kracht op 13 december 2014.
De Europese Unie heeft de etiketteringsvoorschriften voor levensmiddelen aangepast en verbeterd met Verordening (EU) nr. 1169/2011 van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2011 betreffende de verstrekking van voedselinformatie aan consumenten ("Verordening Voedselinformatie", Pb. L 304/18 van 22 november 2011).
Als gevolg van deze Verordening zijn leveranciers van voedingsmiddelen verplicht hun etikettering, en de informatie die zij aan consumenten verstrekken, grondig aan te passen.
De Verordening wil ervoor zorgen dat de consument een doordachte aankoopbeslissing kan nemen dankzij duidelijke, volledige en leesbare informatie over het product, zoals de voedingswaarde, de ingrediënten, de gebruiksaanwijzing, enz.
De informatieverplichting geldt in principe zowel voor voorverpakte, als voor niet voorverpakte levensmiddelen, maar de modaliteiten ervan kunnen verschillen. Wanneer de levensmiddelen voorverpakt zijn, moet de verplichte informatie op de verpakking vermeld worden. Wanneer de levensmiddelen niet voorverpakt zijn, moet de informatie worden doorgegeven aan de exploitant die deze levensmiddelen in ontvangst neemt, zodat deze laatste de informatie, indien nodig, kan verstrekken aan de eindverbruiker.
De verordening stipuleert bovendien dat de elementaire productinformatie ook beschikbaar moet zijn voor de consument die online (via verkoop op afstand) voorverpakte levensmiddelen koopt.
Het is de exploitant in wiens naam of onder wiens handelsnaam het levensmiddel wordt verkocht, of de invoerder ervan (indien de exploitant niet in de EU is gevestigd), die moet zorgen dat de informatie betreffende het levensmiddel voldoet aan de Europese en nationale voorschriften. Bij verkoop op afstand is de eigenaar van de website verantwoordelijk voor het verstrekken van de verplichte voedselinformatie voordat de koop wordt gesloten.
De belangrijkste nieuwigheden van de Verordening Voedselinformatie zijn de volgende:
- Om de leesbaarheid van de etiketten te verbeteren geldt een minimale lettergrootte voor de verplichte vermeldingen (minstens 1,2 mm, behalve bij kleine verpakkingen).
- Een aantal nutritionele gegevens worden verplicht voor het merendeel van de voorverpakte voedingsmiddelen. Naast de voedingswaarde moeten ook het gehalte aan vetstoffen, verzadigde vetzuren, koolhydraten, suikers, proteïnen en zout vermeld worden.
- De allergenen moeten goed zichtbaar worden vermeld door middel van een typografie die deze informatie duidelijk onderscheidt van de rest van de ingrediëntenlijst, bijvoorbeeld door middel van het lettertype, de stijl of de kleur van de letters. Allergenen moeten bovendien ook op niet voorverpakte voedingswaren worden vermeld, inclusief deze die worden geserveerd in de horeca. België heeft de modaliteiten hiervoor vastgesteld in een Koninklijk Besluit van 17 juli 2014 (KB van 17 juli 2014 tot vaststelling van de bepalingen inzake de mededeling van bepaalde stoffen en producten die allergieën of intoleranties veroorzaken voor niet voorverpakte levensmiddelen, BS 12 augustus 2014).
- Plantaardige oliën en vetten kunnen niet langer enkel onder deze benaming worden vermeld. Ook de plantaardige bron van deze oliën en vetten (bijvoorbeeld raapzaadolie, of palmolie) moet vermeld worden.
- De verplichte vermelding van de oorsprong voor rundvlees wordt uitgebreid tot varkensvlees, schapenvlees, geitenvlees en vlees van gevogelte. Daarnaast zal de oorsprongsvermelding van de voornaamste ingrediënten van een product verplicht zijn wanneer de oorsprong van het product (vrijwillig of verplicht) opgegeven wordt en deze niet dezelfde is als die van de voornaamste ingrediënten.
De nieuwe regels worden in twee fases van toepassing. Alle hogergenoemde bepalingen gelden sinds 13 december 2014, met uitzondering van de vermelding van de voedingswaarde, die pas vanaf 13 december 2016 zal gelden.