Een uniforme organisatie en gedeeltelijk geharmoniseerde rechtspleging voor drie Vlaamse bestuursrechtscolleges

Spotlight
15 december 2014

Met het Decreet van 4 april 2014 betreffende de organisatie en de rechtspleging van sommige Vlaamse bestuursrechtscolleges, werd  een overkoepelende structuur gecreëerd voor drie Vlaamse (gewestelijke) administratieve rechtscolleges, met name de Raad voor Vergunningsbetwistingen, het Milieuhandhavingscollege en de Raad voor Verkiezingsbetwistingen.

Deze rechtscolleges, die voortaan als "Vlaamse bestuursrechtscolleges" worden aangewezen, blijven evenwel afzonderlijk voortbestaan, elk met een eigen voorzitter. Hoewel het decreet voorziet in een eengemaakte organisatie en een gedeeltelijk geharmoniseerde procedure, is er dus geen sprake van een fusie tot een eengemaakt Vlaams administratief rechtscollege.

De Vlaamse bestuursrechtscolleges worden gecentraliseerd op een gemeenschappelijke zetel. Daartoe worden de provinciale Raden voor Verkiezingsbetwistingen vervangen door één (centrale) Raad voor Verkiezingsbetwistingen.

Rechtspleging

De rechtspleging wordt gedeeltelijk geharmoniseerd. Zo is vastgelegd dat de procedure schriftelijk en op tegenspraak geschiedt. De voorzitter of een kamervoorzitter van een bestuursrechtscollege kan beslissen zaken over hetzelfde of een verwant onderwerp ter behandeling samen te voegen, en weer te splitsen.

Aan de Vlaamse regering werd opgedragen een eengemaakte reglementering aan te nemen omtrent de stukken die bij het verzoekschrift moeten worden gevoegd, de registratie en regularisatie van verzoekschriften, het overmaken van afschriften, de wijze van toezending en uitwisseling van procedurestukken, de bijstand of vertegenwoordiging door een raadsman, het beroep op getuigen, deskundigen en tolken, de wijze van berekening van termijnen en de voorwaarden waaronder een vergoeding kan worden gevraagd voor afschriften of uittreksels. Deze aspecten worden geregeld in het Besluit van de Vlaamse Regering van 16 mei 2014 houdende de rechtspleging voor sommige Vlaamse bestuursrechtscolleges.

Algemene Vergadering

De Vlaamse bestuursrechtscolleges krijgen een overkoepelend orgaan, de algemene vergadering, die wordt samengesteld uit de effectieve bestuursrechters. Onder deze bestuursrechters wordt een eerste voorzitter gekozen.

De algemene vergadering moet een huishoudelijk reglement aannemen voor de Vlaamse bestuursrechtscolleges.

Eerste voorzitter
De eerste voorzitter is belast met de algemene en dagelijkse leiding van de Vlaamse bestuursrechtscolleges. Hij waakt tevens over de eenheid van rechtspraak, en kan indien nodig een zaak op eigen initiatief of op vraag van een voorzitter, toewijzen aan een kamer bestaande uit de voorzitters van de drie Vlaamse bestuursrechtscolleges.

De eenheid van rechtspraak binnen elk Vlaams bestuursrechtscollege wordt bewaakt door de voorzitter van dat bestuursrechtscollege. Daartoe kan hij een zaak op eigen initiatief of op vraag van een kamervoorzitter toewijzen aan een kamer met drie rechters.

Wanneer de behoeften van de dienst dat rechtvaardigen, kan de eerste voorzitter maatregelen nemen die afwijken van het huishoudelijk reglement. Onder de behoeften van de dienst kan worden begrepen: de verdeling van de werklast, de onbeschikbaarheid van een bestuursrechter, een vereiste van deskundigheid, de goede voortgang van een zaak of een andere daarmee vergelijkbare objectieve reden.

Terbeschikkingstelling

Met het decreet wordt tevens een zekere "mobiliteit van bestuursrechters" nagestreefd. Zo kan een bestuursrechter voortaan ten behoeve van "de goede werking van de Vlaamse bestuursrechtscolleges" ter beschikking worden gesteld van een ander Vlaams bestuursrechtscollege. De bestuursrechter in kwestie dient hiertoe over voldoende kennis te beschikken in de domeinen waarvoor het Vlaams bestuursrechtscollege bevoegd is, en dient voorafgaandelijk te worden gehoord.

Overdracht van het personeel

Met het Besluit van de Vlaamse Regering van 16 mei 2014 houdende de overdracht van personeel van sommige Vlaamse bestuursrechtscolleges naar de dienst van de Bestuursrechtscolleges en tot vaststelling van de rechtspositie van dit personeel en van de bestuursrechters van sommige Vlaamse bestuursrechtscolleges worden eveneens de personeelsleden van de desbetreffende Vlaamse bestuursrechtscolleges, met behoud van hun rechten, overgedragen naar de "dienst van de Bestuursrechtscolleges" binnen het departement Bestuurszaken van de Vlaamse overheid. De rol van hoofdgriffier, griffier, referendaris en beheerder wordt zo opgenomen door personeelsleden van de dienst van de Bestuursrechtscolleges.

Bekendmaking van arresten

De bekendmaking van de arresten van de Vlaamse bestuursrechtscolleges gebeurt op de website van de dienst van de Bestuursrechtscolleges.

Inwerkingtreding

Het Besluit van de Vlaamse Regering van 16 mei 2014 betreffende de overdracht van het personeel en de rechtspositieregeling van dit personeel en van de bestuursrechters, trad, samen met de bepalingen van het decreet met betrekking tot de inrichting van de Vlaamse bestuursrechtscolleges en de rechtspositieregeling van de bestuursrechters, in werking op 1 november 2014. De overige bepalingen van het decreet treden in werking op 1 januari 2015. Het Besluit van de Vlaamse Regering van 16 mei 2014 betreffende de rechtspleging, treedt eveneens in werking op 1 januari 2015, met uitzondering van de bepalingen die in de mogelijkheid van een bestuurlijke lus voorzien voor het Milieuhandhavingscollege en de Raad voor Vergunningsbetwistingen. Bij arrest van het Grondwettelijk Hof van 8 mei 2014 werd overigens artikel 4.8.4 van de VCRO, dat een bestuurlijke lus voorzag bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen, nog vernietigd.