Eerdere Eubelius Spotlights wezen op de beslissing van 25 EU lidstaten om een Europees octrooi met eenheidswerking ("Unitair Octrooi") te implementeren in hun territoria en tegelijk een Eengemaakt Octrooigerecht op te richten, als gezamenlijke octrooirechtbank met bevoegdheid over de 25 lidstaten (Eubelius Spotlights december 2014). Het Hof van Justitie verwierp op 5 mei 2015 twee vorderingen tot nietigverklaring van de relevante Verordeningen.
In 2012 hebben de deelnemende lidstaten twee EU-Verordeningen goedgekeurd voor de implementatie van het Unitair Octrooi: de Unitair Octrooiverordening (1257/2012) en de Vertaalverordening (1260/2012) die de vertaalvereisten voor het Unitair Octrooi bepaalt. De Verordeningen zullen pas in werking treden eens de Overeenkomst inzake een Eengemaakt Octrooigerecht geratificeerd is door 13 lidstaten (met inbegrip van Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk). Spanje en Italië weigerden om deel te nemen aan het systeem van het Unitair Octrooi.
Spanje stelde in 2013 twee vorderingen (C-146/13 en C-147/13) in bij het Hof van Justitie van de Europese Unie om de Unitair Octrooiverordening en de Vertaalverordening nietig te laten verklaren wegens vermeende strijdigheid met het Unierecht.
De middelen van Spanje kwamen in essentie neer op volgende punten van kritiek:
- het Unitair Octrooi zou het Unierecht schenden omdat de verleningsfase van het Unitair Octrooi (beheerst door het Europees Octrooiverdrag) niet onderworpen is aan rechterlijk toezicht door de EU;
- het Unitair Octrooi zou geen echt uniforme EU-titel zijn omdat een groot aantal bepalingen van materieel octrooirecht (zoals bepalingen inzake rechtstreekse en onrechtstreekse inbreuk en geldigheid) ofwel deel uitmaken van de Overeenkomst inzake het Eengemaakt Octrooigerecht, ofwel van het Europees Octrooiverdrag, in beide gevallen niet-EU-verdragen;
- de vertalingsvereisten voor het Unitair Octrooi zijn discriminatoir omdat het octrooi enkel zal verleend worden in het Frans, Duits en Engels als officiële talen.
In zijn conclusies van 18 november 2014 heeft Advocaat-Generaal Bot reeds voorgesteld om de vorderingen van Spanje af te wijzen (zie Eubelius Spotlights december 2014). Op 5 mei 2015 heeft het Hof van Justitie de conclusie van de Advocaat-Generaal bevestigd en de Spaanse vorderingen verworpen.
Het Hof aanvaardde het accessoir karakter van het Unitair Octrooi, dat impliceert dat enkel de post-verleningsfase geharmoniseerd is door de EU-Verordeningen. Het Hof van Justitie oordeelde dat het Unierecht (en specifiek artikel 118 van het Verdrag inzake de Werking van de Europese Unie) niet noodzakelijk vereist om alle aspecten van een uniform intellectueel eigendomsrecht volledig en exhaustief te harmoniseren. Inzake de talen oordeelde het Hof dat de Verordeningen het principe van gelijkheid en niet-discriminatie niet schenden gezien zij een legitiem doel nastreven, namelijk het vereenvoudigen van de toegang tot octrooibescherming, en proportioneel zijn gelet op de terugbetaling van de vertalingskosten van aanvragen, de vertalingsvereisten in geval van geschil en tijdens de overgangsperiode. Volgens het Hof is er geen algemeen principe van Unierecht dat alles dat de belangen van een EU burger zou aanbelangen in alle omstandigheden in zijn taal zou moeten opgesteld zijn.
Hoewel de deelnemende lidstaten reeds volop bezig zijn geweest met het voorbereiden van de inwerkingtreding van het "Unitair octrooipakket", bleven de vorderingen van Spanje als een zwaard van Damocles boven dit project hangen. Het Hof van Justitie heeft dit zwaard nu definitief weggenomen en de weg vrijgemaakt voor de totstandkoming van een uniforme EU-octrooititel en een Eengemaakt Octrooigerecht. Als gevolg van het positief arrest van het Hof van Justitie is Italië op dit ogenblik aan het overwegen om toch toe te treden tot de Unitair Octrooiverordeningen.
België heeft de Overeenkomst voor een Eengemaakt Octrooigerecht in mei 2014 geratificeerd. Nog acht deelnemende lidstaten (met inbegrip van Duitsland en het Verenigd Koninkrijk) moeten de Overeenkomst voor een Eengemaakt Octrooigerecht ratificeren om het nieuwe systeem in werking te laten treden. Deze lidstaten kunnen zich niet langer verbergen achter het zwaard van Damocles dat Spanje had opgehangen, om de ratificatie te weigeren of te laten aanslepen. Als de voorbereidingen kunnen worden voltooid zoals gepland, en op voorwaarde dat de andere deelnemende lidstaten de Verordeningen ratificeren, zou het Unitair Octrooipakket in werking kunnen treden in 2016-2017.