Eerder wezen we op de onmogelijkheid om in Vlaanderen een ruling aan te vragen, wat aanleiding gaf tot rechtsonzekerheid, met name voor vastgoedtransacties (zie Eubelius Spotlights maart 2015). De Vlaamse decreetgever heeft deze bezorgdheid ter harte genomen en heeft met het decreet van 17 juli 2015 in een eigen rulingbeleid voorzien. De Vlaamse regeling is in belangrijke mate geënt op de reeds bestaande federale regeling inzake voorafgaande beslissingen in fiscale zaken. Voor exclusief Vlaamse dossiers is de rulingmogelijkheid reeds een feit. Voor gemengde dossiers moet de datum van inwerkingtreding nog worden bepaald.
Situering
Sinds 2003 kan een belastingplichtige aan de Dienst Voorafgaande Beslissingen in Fiscale Zaken ("DVB") vragen hoe de fiscale wet zal worden toegepast op een concrete situatie of verrichting. De aanvraag moet een voorafgaand karakter hebben, dit wil zeggen dat de verrichting waarop de aanvraag betrekking heeft, op fiscaal vlak nog géén uitwerking mag hebben gehad. De DVB levert vervolgens een voorafgaande beslissing in fiscale zaken (een "ruling") af, die de fiscale administratie bindt. Aldus laat dit systeem aan de belastingplichtige toe om vooraf rechtszekerheid te krijgen over de fiscale behandeling van een voorgenomen transactie of investering.
Deze mogelijkheid tot rulingaanvraag geldt evenwel enkel voor de toepassing van belastingwetten die onder de bevoegdheid van de Federale Overheidsdienst ("FOD") Financiën vallen of waarvan hij de dienst van de inning en de invordering verzekert. Tot 1 januari 2015 zorgde de FOD Financiën voor de inning en invordering van de Vlaamse registratie- en erfbelastingen, zodat het mogelijk was om ook voor deze (geregionaliseerde) belastingen een ruling te bekomen. Aangezien de Vlaamse Belastingdienst ("Vlabel") vanaf begin dit jaar de dienst van deze belastingen heeft overgenomen, is de DVB sinds 1 januari 2015 niet langer bevoegd om hiervoor rulings af te leveren. De Vlaamse decreetgever was zich bewust van deze problematiek, maar koos er expliciet voor om in een eerste fase géén eigen rulingdienst op te richten.
Om toch enige rechtszekerheid te bieden, ontstond een administratieve praktijk van "interpretatieve beslissingen". Deze interpretatieve beslissingen hadden echter niet dezelfde juridisch verbindende waarde als een (federale) ruling, terwijl het evenmin mogelijk was om dergelijke beslissing te vragen in gemengde dossiers, die zowel betrekking hebben op Vlaamse belastingen als op federale belastingen. Een voorbeeld van een dergelijk gemengd dossier betreft de erfpachtconstructie die werd besproken in onze eerdere bijdrage in dit verband (zie Eubelius Spotlights maart 2015). Andere voorbeelden zijn de zogenaamde gemengde inbreng van vastgoed in vennootschappen of de overdracht van vastgoed met btw, dan wel met registratierechten.
Vlaamse rulingdienst
Na een eerste evaluatie bleek dit systeem van interpretatieve beslissingen niet bevredigend. De Vlaamse decreetgever heeft daarom met het decreet van 17 juli 2015 een eigen rulingdienst opgericht binnen Vlabel. Voor het juridisch kader waarbinnen Vlabel rulings kan afleveren, heeft de Vlaamse decreetgever zich verregaand gebaseerd op de reeds bestaande federale rulingpraktijk. Ook hier is een rulingaanvraag enkel mogelijk voor situaties of verrichtingen die op fiscaal vlak nog géén uitwerking hebben gehad en zal een ruling bindend zijn voor Vlabel.
De Vlaamse decreetgever maakt verder een onderscheid tussen exclusief Vlaamse dossiers en de hoger besproken "gemengde dossiers".
Een dossier is exclusief Vlaams wanneer de aanvraag enkel betrekking heeft op situaties of verrichtingen die onder de exclusieve bevoegdheid van Vlabel vallen. Voor dergelijke dossiers kunnen sinds 14 augustus 2015 rulingaanvragen worden ingediend bij Vlabel.
Voor gemengde dossiers, die deels onder de bevoegdheid van Vlabel en deels onder de bevoegdheid van de DVB vallen, is dit op heden nog niet mogelijk. Een aanvraag in een gemengd dossier zal zowel bij Vlabel, als bij de DVB ingediend kunnen worden. Vlabel zal vervolgens een bindend advies verstrekken aan de DVB omtrent de toepassing van de Vlaamse Codex Fiscaliteit. De bedoeling is dat beide delen, dus zowel het Vlaamse als het federale luik, in één beslissing worden geïntegreerd.
Omdat voor de gemengde dossiers aldus samenwerking vereist is tussen Vlabel en de DVB, wordt momenteel een protocol tussen beide niveaus voorbereid. Eens dit protocol er is, zal de Vlaamse regering bepalen vanaf wanneer ook rulings in gemengde dossiers mogelijk zijn.
De beslissing van de Vlaamse decreetgever om alsnog een eigen rulingdienst op te richten, zal de rechtszekerheid bevorderen, in het bijzonder voor transacties met in Vlaanderen gelegen vastgoed, en kan dan ook enkel worden toegejuicht.