Vandaag is het “World Intellectual Property Day”. Dit is een initiatief van de World Intellectual Property Organization (WIPO) en dit jaar koos WIPO als wereldwijd thema “IP and the SDGs: Building our common future with innovation and creativity” (zie hier). De WIPO wil ondernemingen aanmoedigen om te onderzoeken hoe intellectuele eigendom innovatieve en creatieve oplossingen kan bieden om de doelstellingen van duurzame ontwikkeling (Sustainable Development Goals (SDG’s)) te halen. Voor het Eubelius team gespecialiseerd in intellectuele eigendom is het een manier om stil te staan bij het afgelopen jaar en bij wat er ons het komende jaar tegemoet komt.
Op het vlak van octrooien zal het afgelopen werkingsjaar de geschiedenis ingaan als het jaar waarin het Eenheidsoctrooi en het Eéngemaakt Octrooigerecht (Eng: “Unified Patent Court”) van kracht gingen. Het Eenheidsoctrooi maakt het sinds 1 juni 2023 mogelijk om - na verlening van een Europees octrooi voor een uitvinding - op een goedkopere manier en zonder veel bijkomende formaliteiten octrooibescherming te bekomen voor 17 EU-lidstaten tegelijk. Sinds dezelfde datum kunnen ondernemingen ook hun Europese octrooirechten afdwingen voor een nieuwe Europese rechtbank, het Eéngemaakt Octrooigerecht (“Unified Patent Court”). Het gerecht heeft ook een afdeling in Brussel, waar zowel in één van de nationale talen als in het Engels geprocedeerd kan worden.
Pieter Callens heeft samen met Sam Granata een boek gepubliceerd over de werking en regels van het gerecht. Sinds de start van de nieuwe rechtbank zijn er reeds verschillende zaken opgestart voor de verschillende lokale afdelingen. Zo worden onder meer de mogelijkheden en de houding van de rechtbank met betrekking tot voorlopige maatregelen en beslagmaatregelen uitgebreid geëxploreerd. De nieuwe rechtbank streeft met gespecialiseerde rechters naar een snelle, kwalitatieve en effectieve afhandeling van octrooigeschillen in de deelnemende EU-lidstaten.
Binnen het domein van auteursrecht was er in het laatste jaar veel te doen over de omzetting door de lidstaten van de Europese Richtlijn 2019/790 inzake auteursrechten en naburige rechten in de digitale eengemaakte markt (de zogenaamde “DSM-richtlijn”). In België hebben Google, Meta, Spotify, Sony Music en Streamz een vernietigingsberoep ingeleid bij het Grondwettelijk Hof tegen enkele artikelen van de Belgische omzettingswet inzake de rechten van persuitgevers en vergoedingen te betalen door streamingplatformen. Verder stelde een Italiaanse rechtbank een prejudiciële vraag aan het Europees Hof van Justitie over de rechten van persuitgevers in de DSM Richtlijn (zie C-797/23).
Een blik op de nabije toekomst toont dat het IP-landschap midden in het vraagstuk van artificiële intelligentie zit. In de Verenigde Staten zijn er al zaken aanhangig waar houders van auteursrechten zich verzetten tegen het gebruik van hun werken voor training van AI-modellen. Op Europees niveau heeft het parlement de AI-Verordening recent goedgekeurd, waarin het respect voor intellectuele eigendomsrechten benadrukt wordt en een reeks transparantieregels zijn opgenomen rond het gebruik van auteursrechtelijk beschermde werken bij de training van AI-modellen.
In het komende jaar zullen wellicht ook de eerste Europese discussies rijzen over wie de houder is van de intellectuele eigendom op werken gecreëerd (deels) met de hulp van artificiële intelligentie. Kan ik rechten claimen op bv. een tekst, afbeelding, presentatie, etc. die ontwikkeld is via AI-technologie?
Tot slot kijken we op het vlak van modellenrecht de volgende jaren vooral uit naar de geplande aanpassingen op Europees niveau van de Verordening nr. 6/2002 van de Raad van 12 december 2001 betreffende Gemeenschapsmodellen.
Het Eubelius team houdt voor u ook het volgende jaar de vinger aan de pols.
