Grensarbeiders zullen tot 31 december 2022 kunnen telewerken zonder dat dit een impact heeft op het op hen toepasselijke sociale zekerheidsstelsel. Dat hebben België en zijn buurlanden beslist naar aanleiding van een beslissing van de Administratieve Commissie voor de coördinatie van de socialezekerheidsstelsels. Toch zijn er in deze overgangsperiode enkele belangrijke verschillen met de neutralisatie die bestond tijdens de pandemie. Hierna schetsen we de bestaande principes en wat de neutralisatie vandaag precies voor u betekent.
Principes
Binnen de EU, de EER en Zwitserland geldt het principe dat een werknemer slechts aan de sociale zekerheidswetgeving van één lidstaat is onderworpen. Dat is meestal de wetgeving van het werkland. Dit volgt uit de toepassing van Verordening 883/2004.
In geval van gelijktijdige tewerkstelling in twee of meer lidstaten is de werknemer evenwel onderworpen aan de sociale zekerheidswetgeving van zijn woonland, indien hij daar een substantieel gedeelte van zijn werkzaamheden verricht. Volgens de Praktische Gids van de Europese Commissie geldt als een indicatie dat ten minste 25% van de arbeidstijd van een werknemer wordt besteed in het woonland en/of ten minste 25% van zijn loon daar wordt verdiend.
Dit heeft onder meer tot gevolg dat telewerken een (ongewenste) impact kan hebben op de toepasselijke socialezekerheidswetgeving.
Neutralisatie tijdens de pandemie
Als gevolg van de pandemie werden veel grensarbeiders (minstens gedeeltelijk) verplicht om te telewerken vanuit hun woonplaats. De Administratieve Commissie voor de coördinatie van de socialezekerheidsstelsels heeft toen beslist de gevolgen van het telewerk te neutraliseren. Deze regeling werd toegepast voor alle werknemers die telewerkten in het buitenland, grensarbeider of niet. Ook de fiscale gevolgen van telewerken in het buitenland werden geneutraliseerd. Zowel voor de sociale zekerheid als voor de fiscaliteit stopte deze regeling op 30 juni 2022.
Verlenging voor grensarbeiders
De Administratieve Commissie heeft op 14 juni 2022 beslist de effecten van telewerken op de sociale zekerheid voor grensarbeiders verder te neutraliseren tot 31 december 2022. Deze regeling is van toepassing op bestaande en op nieuwe telewerksituaties. De regeling is automatisch van toepassing, zonder formaliteiten.
Let op:
- Deze neutralisatie geldt enkel voor grensarbeiders en is dus beperkter dan de neutralisatie die gold tot 30 juni 2022, die ook van toepassing was voor telewerk in een andere EU-lidstaat die geen buurland is.
- De neutralisatie geldt enkel om de toepasselijke sociale zekerheidswetgeving te bepalen, en niet voor de Limosa-meldingsplicht en de fiscale wetgeving, zoals voorheen wel het geval was.
Grensarbeiders zullen dus tot 31 december 2022 kunnen telewerken zonder dat dit een impact zal hebben op het toepasselijke socialezekerheidsstelsel. Aangezien dit een niet-bindende beslissing is van de Administratieve Commissie, was het wachten op de bevestiging door de individuele lidstaten. De Belgische RSZ heeft alvast in een officiële communicatie meegedeeld dat zij de regeling in de overgangsperiode zal toepassen. Ook de bevoegde autoriteiten van Frankrijk, Luxemburg, Nederland en Duitsland hebben dit reeds bevestigd.
Deze overgangsperiode laat de Administratieve Commissie toe om de impact van telewerk op de coördinatieregels voor de sociale zekerheid verder te evalueren en structurele maatregelen uit te werken.
Het is af te wachten of er eenzelfde regeling komt voor de fiscaliteit. Dit is alleszins wenselijk.
