[Geactualiseerde versie van een artikel van 29 oktober 2020]
In maart 2020 moesten veel ondernemingen voor het eerst, onverwacht en op grote schaal, telewerk toepassen. Vandaag de dag is telewerk verplicht voor alle ondernemingen, behalve wanneer dit onmogelijk is vanwege de functie van de werknemer of de continuïteit van de onderneming.
Het plotse coronatelewerk heeft geen wettelijk kader omdat de bestaande regelgeving enkel van toepassing is op vrijwillig telewerk. Ondanks de goede wil van alle betrokkenen, doken heel wat concrete vragen op, onder meer over de arbeidstijd en de bereikbaarheid, de controle en de kosten verbonden aan telewerk. De Federale Overheidsdienst Werk adviseerde al in maart 2020 om hierover pragmatische afspraken te maken tussen werkgever en werknemer. De werkgever is verplicht de nodige hulp(middelen) en materiaal ter beschikking te stellen aan zijn werknemers, tenzij ze anders afspreken. Het corona telewerk creëert op dit ogenblik geen verworven rechten op telewerk voor het postcoronatijdperk.
In heel wat ondernemingen rijst de vraag of het oude normaal, waarbij in de regel iedereen op kantoor werkt, ooit nog terugkomt. Of nog, of de ervaringen met het coronatelewerk op termijn kunnen leiden tot een meer flexibele werkorganisatie in het voordeel van zowel werkgever als werknemer, met daarin een eigen plaats voor occasioneel, maar meer nog voor structureel telewerk.
Structureel telewerk is uitgebreid geregeld door cao nr. 85, die een aantal verplichtingen oplegt. We vermelden er slechts enkele:
- Werkgever en werknemer moeten een (individuele) overeenkomst sluiten, met een aantal verplichte vermeldingen. Dit kan in een bijlage bij de arbeidsovereenkomst.
- Sociaal overleg (met de werknemersvertegenwoordigers op basis van cao nr. 9) en individuele informatie aan de individuele werknemer zijn noodzakelijk.
- De werkgever is verantwoordelijk voor de benodigde apparatuur en draagt de kosten van verbindingen en communicatie. Hiervan kan niet worden afgeweken.
Het is raadzaam om op bedrijfsniveau een algemeen kader (policy) vast te stellen, waarin de rechten en plichten van partijen worden gepreciseerd. De individuele overeenkomst kan daarnaar verwijzen.
Wat kan u de komende weken best doen?
- Herbekijk de gemaakte afspraken rond coronatelewerk in het licht van de ervaringen van de voorbije maanden. Documenteer deze afspraken.
- Overweeg of telewerk structureel een plaats kan krijgen in de bedrijfsvoering.
- Houd het voorlopig bij coronatelewerk om verworven rechten te vermijden. Test intussen alvast enkele principes uit voor eventueel toekomstig structureel telewerk, zoals beschikbaarheid, arbeidstijd en controle, vergoeding en welzijn.
Heeft u bijstand nodig voor de juridische omkadering van coronatelewerk of structureel telewerk? Wij helpen u graag verder.
